Bu yazıya ihtiyaç duymamda iki gerçek rol oynuyor. Birincisi, ABD’nin tek kutuplu hegemonyasının dayandığı -ABD doları üzerinden yapılan küresel ticaret- gücün sorgulanmak yerine önemsiz hale getirilmesi ki bunun bu kadar hızlı gerçekleşeceğini asla tahmin edemezdim. ABD, 2. Dünya Savaşı sonrası bu gezegenin gördüğü en büyük Silahlı Kuvvetler aracılığıyla ekonomik olarak Küresel hegamondu ve bir şekilde olmaya devam ediyor. ABD’nin gezegenin çoğunluğunu kendi para birimiyle ticaret yapmaya zorlaması, hükümetin kendisine olan sınırsız borçları finanse etmesine olanak sağlıyor, bu da bu delicesine büyük ve şiddetli orduyu oluşturmak için kullanılıyor. Başlangıcından beri dünya çapında doğal kaynaklara, ticaret yollarına vb. erişimi ve hakimiyeti garanti altına alıyorlar. Tarif edilen durum; askeri güç üzerine inşa edilmiş, kendi kendine hizmet eden bir sistemdir ve yıkılmaya mahkûm bir iskambil kâğıdı üzerine kurulmuştur. Yine tabi ki her şey hem şiddete hem de paraya dayanıyor. Petro-dolar’ın sonu ve bunun dünya üzerindeki olası etkileri… Bol spekülasyonlu bir konu.
Bu teoride tartışılacak bir olasılık değil, bugün gerçekleşiyor. 1. Nokta.
Nokta 2, yakınlarda elime geçen bir kitap, bir beyan olarak söyleyeyim, yazarla aynı fikirde değilim. Ancak mevcut gerçekliğimiz altında kendi alanında (ekonomi ve politika) usta olarak tamamen okunmaya değer. Bahsettiğim kitabın adı Peter Turchin tarafından yazılan “End Times”.
Uzun lafın kısası, bu kitap eşitsizliği, özellikle de finansal eşitsizliği ve bunun sonucunda neler olduğunu anlatan bilimsel bir çalışmadır. Araştırma sonuçları en hafif tabirle ayıltıcı.
Yukarıdakileri giderek artan iklim kriziyle birleştirdiğimizde, kapitalistler tarafından yönlendirildiğimiz mevcut yol sadece ve sadece tek bir anlama geliyor.
Değnek o kadar boklu ki benzetmeyi yeniden icat etmemiz gerekecek.
Her zaman olduğu gibi -ki benim asıl endişe kaynağım da budur- içinde yaşadığımız gerçeklikten sorumlu olanlar, kapitalizm saçmalığına inananlar ve destekleyenler (tabii ki kanlı burjuvazi) bu mükemmel fırtınadan bir şekilde kurtulacak, olan bize olacak. Bu sefer böyle olmaması gerekiyor.
En önemli soru olmasa önemli bulduğum bir soru, bu durumdan nasıl kurtulabileceğimiz ve onların gerçekliğine karşı nasıl ilerici bir muhalefet yapısı inşa edebileceğimizdir. Kısa ve orta vadede Karşılıklı Yardımlaşmayı araştırmak, anlamak ve gerçeğe dönüştürmekten başka seçeneğimiz yok. Bugün. Çevrimiçi değil, kendi çevrimdışı gerçekliğimizde. Çevrimiçi öldü. Unutun bunu. Tek yapmaları gereken bir düğmeye basmak ve bu site de dahil olmak üzere herkesin “topluluğu” bir anda yok olacak. Soğuk ve katı gerçek şu ki, işlemsel olmayan Karşılıklı Yardımlaşma fikrini anlayan ve kullanan gerçek bir dünya topluluğu olmadan, onların kıyamet makinelerinde posadan başka bir şey olmayacağız. Açıkçası, bu “panikle hayatta kalma modundan” bıktım ve Karşılıklı Yardımlaşma elimdeki en iyi şey. Hiç kuşkunuz olmasın, uzun vadeli hedef her zaman “devrim” olmak zorundadır ve öyle de kalacaktır, ama yine de bu bambaşka bir kitap.
Karşılıklı Yardım’dan bahsedelim biraz da öyleyse.
Karşılıklı yardımlaşma fikri uzun zamandır vardır ve insan toplumunun doğal bir yönüdür. Karşılıklı yardım uygulamaları, insanların birbirlerini desteklemek ve kolektif ihtiyaçlarını karşılamak için birlikte çalıştıkları birçok geleneksel kültürde ve yerli topluluklarda bulunabilir.
Modern bağlamda, karşılıklı yardım kavramı çeşitli düşünürler ve hareketler tarafından geliştirilmiş ve teşvik edilmiştir. Karşılıklı yardımlaşmanın en tanınmış savunucularından biri Rus anarşist filozof Peter Kropotkin’dir ve “Karşılıklı Yardımlaşma” adlı kitabında bu konu üzerine kapsamlı bir şekilde yazmıştır. Kropotkin, karşılıklı yardımlaşmanın insan evriminin önemli bir yönü olduğunu ve iş birliği ve karşılıklı desteğin insan toplumlarının hayatta kalması ve gelişmesi için temel olduğunu savunmuştur.
Son yıllarda karşılıklı yardımlaşma, özellikle marjinal topluluklar ve sosyal adalet hareketleri arasında bir taban örgütlenmesi ve topluluk oluşturma biçimi olarak giderek daha popüler hale gelmiştir. Bununla birlikte, karşılıklı yardımlaşma uygulamasının herhangi bir kişi veya grubun icadı olmadığını, aksine insan sosyal yaşamının uzun süredir devam eden ve gelişen bir yönü olduğunu belirtmek önemlidir.
İşlemsel Olmayan Karşılıklı Yardımlaşma
İşlemsel olmayan karşılıklı yardımlaşma, karşılığında bir şey alma beklentisi olmaksızın destek ve yardımı vurgulayan bir karşılıklı yardımlaşma türüdür. Mal, hizmet veya para alışverişine dayanan işlemsel ilişkilerin aksine, işlemsel olmayan karşılıklı yardım karşılıklılık ilkesine ve herkesin topluma katkıda bulunacak bir şeyleri olduğuna dair ortak bir anlayışa dayanır.
İşlemsel olmayan karşılıklı yardımlaşmada bireyler ihtiyaçları ve kapasiteleri doğrultusunda birbirlerine destek ve yardım sağlamak için bir araya gelirler. Bu tür karşılıklı yardımlaşma, yiyecek, barınak, tıbbi bakım, duygusal destek veya çocuk bakımı veya ulaşım gibi görevlerde pratik yardım sağlamak gibi birçok şekilde olabilir.
İşlemsel olmayan karşılıklı yardımlaşma genellikle dayanışma ve kolektif eylem ilkelerine dayanır ve sistemik baskı, eşitsizlik ve krizin yarattığı zorluklara daha iyi dayanabilecek daha güçlü, daha dirençli topluluklar inşa etmenin bir yolu olarak görülür. İşlemsel olmayan karşılıklı yardımlaşma, bireyci işlemler yerine karşılıklı yardımı vurgulayarak, sosyal adalet ve kolektif sorumluluk ilkelerine dayalı daha şefkatli ve merhametli bir toplum yaratmayı amaçlar.
Taktikler, Hedefler ve Stratejiler
Karşılıklı yardımlaşma kapitalizm ve faşizm karşısında etkili bir taktik olabilir, çünkü insanların bir araya gelerek geleneksel güç yapılarının dışında kolektif güç inşa etmeleri için bir yol sunar. Karşılıklı yardımlaşmanın bu bağlamda etkili bir strateji olmasının bazı nedenleri şunlardır:
Sistemik baskıya karşı dayanıklılık: Karşılıklı yardımlaşma, yoksulluk, ırkçılık ve ayrımcılık gibi sistemik baskının etkilerine karşı dayanıklılık oluşturur. İnsanlar kaynaklarını bir araya getirerek ve birbirlerini destekleyerek bu baskıcı sistemlerin etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir ve daha eşitlikçi topluluklar inşa etmek için çalışabilirler.
Dayanışma ve kolektif eylem: Karşılıklı yardımlaşma, marjinalleştirilmiş topluluklar arasında dayanışma ve kolektif eylem oluşturulmasına yardımcı olarak insanların bir araya gelmesine ve kapitalizm ve faşizmin güçlerine karşı mücadele etmesine olanak tanır. İnsanlar birlikte çalışarak, değişim için bireysel eylemlerden daha zor göz ardı edilebilecek bir güç yaratabilirler.
Topluluk oluşturma ve kendi kaderini tayin etme: Karşılıklı yardımlaşma, kapitalizm ve faşizmin güçlerine direnmek için daha donanımlı, daha güçlü ve birbirine daha bağlı topluluklar oluşturmaya yardımcı olur. Karşılıklı yardımlaşma çabaları, yerel toplulukların ihtiyaç ve deneyimlerine öncelik vererek, topluluğun geleceği üzerinde kendi kaderini tayin etme ve kolektif sahiplenme duygusu yaratmaya yardımcı olabilir.
Doğrudan eylem ve direniş: Karşılıklı yardımlaşma, kapitalizm ve faşizm güçlerine karşı bir doğrudan eylem ve direniş biçimidir. Karşılıklı yardım çabaları, bu sistemlerden en çok etkilenenlere kaynak ve destek sağlayarak statükoya meydan okunmasına ve yeni örgütlenme ve yaşam biçimleri için alan yaratılmasına yardımcı olabilir.
Karşılıklı yardım, ilgili kişilerin ihtiyaç ve deneyimlerine öncelik veren bir şekilde örgütlendiğinde ve karşılıklı saygı, güven ve hesap verebilirlik ilkelerine dayandığında başarılı olabilir. Karşılıklı yardımlaşmanın başarısına katkıda bulunabilecek bazı temel faktörler aşağıda sıralanmıştır:
Net hedefler ve paylaşılan değerler: Karşılıklı yardım çabaları net hedeflere ve gruba rehberlik eden değerlerin ortak bir anlayışına sahip olmalıdır. Bu, katılımcılar arasında güven ve dayanışma oluşturulmasına yardımcı olabilir ve kaynakların ve çabaların en acil ihtiyaçların karşılanmasına yönlendirilmesini sağlayabilir.
Erişilebilirlik ve kapsayıcılık: Karşılıklı yardım çabaları, geçmişleri, kimlikleri veya yetenekleri ne olursa olsun ihtiyaç duyan herkes için erişilebilir ve kapsayıcı olmalıdır. Dil, ulaşım veya mali engeller gibi katılımın önündeki engelleri tespit etmek ve ele almak için çaba gösterilmelidir.
Demokratik karar alma: Karşılıklı yardım çabaları, demokratik karar alma ve grubun faaliyetlerinin kolektif olarak sahiplenilmesine olanak tanıyacak şekilde organize edilmelidir. Bu, herkesin sesinin duyulmasını ve kararların bir bütün olarak grubun çıkarlarına en uygun şekilde alınmasını sağlamaya yardımcı olabilir.
Esneklik ve uyarlanabilirlik: Karşılıklı yardım çabaları esnek ve değişen koşullara ve ihtiyaçlara uyarlanabilir olmalıdır. Bu, kaynakların ve çabaların en acil ve acil ihtiyaçlara yönlendirilmesini ve grubun ortaya çıktıkça yeni zorluklara cevap verebilmesini sağlamaya yardımcı olabilir.
Sürdürülebilirlik ve uzun vadeli planlama: Karşılıklı yardım çabaları, yalnızca kısa vadeli kriz müdahalesine dayanmak yerine sürdürülebilirliğe ve uzun vadeli planlamaya öncelik vermelidir. Bu, kaynakların ve çabaların uzun vadeli dayanıklılık oluşturmaya ve devam eden krizlere katkıda bulunan sistemik sorunları ele almaya yönlendirilmesini sağlamaya yardımcı olabilir.
Kısacası, bilgilendirilmek, hazırlıklı olmak ve başımızdaki deliler tarafından ayaklarımıza fırlatılan ekmek ve sirkle eğlenmemek son derece hayati önem taşımaktadır. Bana kalırsa mükemmel bir fırtınaya doğru gidiyoruz ve bizi kurtaracak tek şey yine biziz. Yukarıdakiler, bizi “Demokrasi” dediğimiz Jurassic Park büyüklüğündeki bu bok yığınına sürükleyen Disney-Tüketim-Özgürlük Faşizmine karşı demokratik, sürdürülebilir bir alternatif inşa etmenin test edilmiş ve gerçek bir yoludur.
baskafelsefe dayanışma karşılıklı Kropotkin Turchin yardım
Last modified: Mayıs 14, 2023
